Het Nederlands Openluchtmuseum opent vanaf 21 september een straat met zes doorzonwoningen op het terrein van het museum, de Prinses Margrietstraat 2-12. De straat vertelt het verhaal van het wonen in Nederland van de jaren ‘60 tot nu. Het Openluchtmuseum ontwikkelde op nummer 2 het Huis van Herinnering, te bezoeken met programma’s voor ouderen met dementie en hun begeleiders. Op nummer 6 start de tentoonstelling Leven met Dementie. Deze interactieve presentatie neemt de bezoeker mee in het dagelijks leven met dementie. In de overige drie woningen komen vanaf 21 september fototentoonstellingen over het typisch Nederlandse fenomeen doorzonwoning. Deze tentoonstellingen geven een blik op de vrolijke spanning tussen uniformiteit én diversiteit van dit zeer herkenbare historische erfgoed. Want de doorzonwoningen lijken misschien op elkaar, de bewoners zeker niet.

Nummer 2
In het Huis van Herinnering is een speciaal reminiscentieprogramma ontwikkeld voor ouderen met dementie en hun begeleiders. Reminiscentie is een vorm van hulpverlening waarbij het ophalen van herinneringen centraal staat. Het interieur is geheel ingericht in de stijl van 1965. Het huis is een gastvrije plek, vol herkenbare voorwerpen, geuren, kleuren en geluiden voor deze ouderen. Het programma Op de koffie in de jaren ‘60 maakt herinneringen los en activeert de deelnemers. Begeleiders (mantelzorgers of familieleden) kunnen bijzondere momenten meemaken, waarop hun naaste weer lijkt op de persoon die hij/zij vroeger was.

Nummer 4
Deze woning wordt gebruikt voor techniek en faciliteiten voor het Huis van Herinnering: een lift, invalidetoilet, opslag en pauzeplek voor medewerkers. Deze woning is niet toegankelijk.

Nummer 6
Deze woning is geheel ingericht in de stijl van 1975. Hij is voor iedereen te bezoeken en bezoekers vinden in de presentatie Leven met dementie situaties uit het leven van verschillende personen met dementie. In kasten, objecten en meubels zijn verhalen te ontdekken die leiden tot reflectie en meer begrip voor mensen met dementie. De presentatie stimuleert ook nagesprekken tussen bezoekers. Het Nederlands Openluchtmuseum wil met het Huis van Herinnering en de tentoonstelling Leven met Dementie het welzijn van ouderen met dementie vergroten en het stigma rond dementie doorbreken door begrip voor hen te creëren.

Nummer 8
In de woning is de fototentoonstelling Ode aan de doorzonwoning te zien. Dertig foto’s laten de ontwikkeling van de doorzonwoning zien, naast (interieur)foto’s uit de jaren ’50 tot nu, zowel historische kiekjes als nieuwe afdrukken.

Nummer 10
In deze woning is de fototentoonstelling Leven in een doorzonwoning te zien. Sociologisch fotografe Marijn Scheeres legde dit jaar door heel Nederland interieurs in een doorzonwoning vast, van Apeldoorn tot Amsterdam en van Purmerend tot Budel. Van twaalf gezinnen wordt het interieur getoond, in verschillende ruimtes. Bij elke woning is in de tentoonstelling ook één object uit het interieur te zien. Bij de tentoonstellingen in de nummers 8 en 10 verschijnt het boek Ode aan de doorzonwoning, met foto’s van Scheeres en interviews met de gezinnen van wie zij het interieur vastlegde. Het boek is een tijdreis in woord en beeld door de doorzonwoning.

Nummer 12
In deze woning is op de benedenverdieping de fototentoonstelling Irenestraten te zien. Leo van den Berg fotografeerde in 2019 alle 392 straten in Nederland met de naam Prinses Irenestraat. Straten met kerken, scholen maar vooral ook heel veel naoorlogse doorzonwoningen. De tentoonstelling is gebaseerd op het boek Irenestraten uit ’19 en toont alle foto’s uit het boek.

Prinses Margrietstraat 8-12

In een later stadium zullen de huizen van de nummers 8-12 worden ingericht zodat de interieurs meelopen in de tijd en herkenbaar zijn voor opeenvolgende generaties. Nummer 8 zal de tijd ademen van rond 1985, nummer 10 die van rond 2000 en nummer 12 die van 2025. De grote maatschappelijke ontwikkelingen in de decennia tussen 1960 en nu zijn dan in alle woningen te zien. Het overkoepelende thema ‘Iedereen is anders, iedereen hoort erbij’ gaat als een rode draad door alle woningen. De zes woningen op het terrein van het Nederlands Openluchtmuseum zijn geen historische bouwwerken. Ze werden met nieuwe materialen nagebouwd aan de hand van bouwtekeningen van PéGé-doorzonwoningen uit 1971.

1,4 miljoen doorzonwoningen

Na de Tweede Wereldoorlog waren materialen en arbeid om huizen te bouwen schaars. De zoons van Piet Guelen (PéGé) pionieerden met een nieuwe manier van bouwen, met veel hout. De onderdelen maakten ze prefab in hun fabriek in Wijchen en monteerden deze supersnel op bouwplaatsen door heel Nederland. De doorzonwoning: een groot raam aan de voor- én achterkant. Met de ruime woonkamer en drie slaapkamers was de woning heel geschikt voor een gezin. Bijna 1,4 miljoen doorzonwoningen zijn gebouwd door heel Nederland. In steden en dorpen, vooral tussen 1955 en 1975.

De woningen 2-12 zijn vanaf 21 september vrij te bezoeken na het kopen van een entreebewijs voor het Openluchtmuseum.

Het Huis van Herinnering (nummer 2) is alleen te bezoeken met een voorafgaande boeking via: https://www.openluchtmuseum.nl/huis-van-herinnering/op-de-koffie 

Begunstigers

De bouw van het Huis van Herinnering (Prinses Margrietstraat 2) is mede mogelijk gemaakt door de  VriendenLoterij. De museale inrichting kwam tot stand met de steun van het Mondriaan Fonds,  het Cultuurfonds en VSBfonds. De ontwikkeling van het reminiscentieprogramma wordt gefinancierd  door het Fonds voor Cultuurparticipatie en Fonds Sluyterman van Loo. Huis van Herinnering wordt ondersteund door zorg- en welzijnsorganisaties Attent Zorg en Behandeling, DrieGasthuizenGroep, Pleyade en SWOA. Gemeente Arnhem en de Dullertsstichting maken bezoeken aan het Huis van Herinnering mede mogelijk.

De publiekspresentatie Leven met dementie (Prinses Margrietstraat 6) is mede mogelijk gemaakt door Hoofdpartner VriendenLoterij, Kennispartner Alzheimer Nederland en Partner Eindhoven University of Technology.